Cán nền là gì? Chiều dày lớp vữa cán nền bao nhiêu là đạt chuẩn?

Kỹ thuật cán nền nhà đóng vai trò cốt lõi trong việc tạo nên một bề mặt sàn chắc chắn, đáp ứng các yêu cầu về kỹ thuật và thẩm mỹ. Nền cán mịn giúp bề mặt sàn đạt độ phẳng mịn, hạn chế các lỗi như nứt, lún hoặc bong tróc.

Cán nền là gì?

Cán nền là bước quan trọng nhằm tạo lớp phủ đều và ổn định bằng vữa xi măng hoặc bê tông trước khi tiến hành lát gạch. Cán nền tốt ảnh hưởng trực tiếp đến độ phẳng của sàn, khả năng liên kết với lớp vật liệu hoàn thiện, cũng như độ bền và khả năng chống thấm của toàn bộ công trình. Tùy theo yêu cầu kỹ thuật, cán nền có thể sử dụng lớp bê tông thường, bê tông cốt thép hoặc kết hợp với lớp cát lót phía dưới.

Trong các hạng mục như nhà ở, nhà xưởng, nhà vệ sinh hay sân thượng – những nơi đòi hỏi cao về độ bền và khả năng chống thấm – cán nền càng đóng vai trò then chốt. Khi được thi công đúng quy trình, bề mặt sàn và tường sẽ đạt độ phẳng mịn, hạn chế tối đa nguy cơ nứt, lún hay bong tróc. Nhờ đó, không chỉ nâng cao giá trị thẩm mỹ mà còn góp phần kéo dài tuổi thọ công trình và giảm thiểu chi phí sửa chữa về sau.

Xem thêm: Sơn bả là gì? Sơn nhà có nên bả không?

Các yêu cầu cần thiết trước khi cán nền

Để đảm bảo lớp cán nền xi măng đạt chất lượng và đáp ứng đầy đủ các yêu cầu kỹ thuật, cần thực hiện nghiêm túc các bước chuẩn bị trước thi công sau:

Kiểm tra và chuẩn bị mặt bằng

Vệ sinh triệt để bề mặt:

• Quét sạch bụi bẩn, mạt vữa bằng chổi cứng hoặc máy thổi bụi công nghiệp
• Cạo sạch các vết xi măng thừa, vôi vữa bám dính bằng búa đục chuyên dụng
• Xử lý rong rêu, nấm mốc bằng dung dịch khử trùng (nếu có)

Xử lý khuyết tật nền:

• Đục bỏ các phần bê tông bị bong tróc, nứt vỡ
• Trám vá các lỗ rỗng, khe nứt bằng vữa sửa chữa chuyên dụng
• Đánh búa kiểm tra độ chắc của toàn bộ mặt nền

Yêu cầu về độ ẩm và độ sạch

Độ ẩm bề mặt:

• Dùng ẩm kế đo đạt 60-70% độ ẩm tương đối
• Tưới nước làm ẩm đều trước 2-3 giờ thi công
• Không để đọng nước thành vũng

Tiêu chuẩn sạch:

• Thử nghiệm bằng băng dính: dán lên bề mặt, khi bóc ra không dính bụi
• Dùng đèn pin soi nghiêng không thấy bóng bụi
• Tay vuốt qua không cảm nhận hạt li ti

Công tác chống thấm

Với khu vực ẩm ướt:

• Quét 2 lớp chống thấm gốc xi măng polymer
• Thử nước 24h trước khi cán nền
• Độ dốc tối thiểu 2% về phía thoát nước

Xử lý khe tiếp giáp:

• Trét kín bằng silicone chống thấm
• Dán băng cản nước tại các góc tiếp xúc tường-sàn

Chuẩn bị vật liệu

Xi măng:

• Sử dụng PC40 trở lên, hạn sử dụng trong 3 tháng
• Bảo quản nơi khô ráo, không vón cục

Cát:

• Cát vàng hạt trung, module độ lớn 2.0-2.5
• Sàng qua lưới 5x5mm loại bỏ tạp chất
• Không lẫn bùn đất (thử nghiệm ngâm trong nước)

Nước:

• Độ pH 6.5-8.5
• Không lẫn dầu mỡ, chất hữu cơ

Thiết bị và dụng cụ

Bộ dụng cụ đo đạc:

• Máy laser 3 tia chuẩn xác ±1mm/10m
• Ống nivô dài 20m
• Thước thủy chuẩn 1.5m

Thiết bị thi công:

• Máy trộn vữa công suất ≥200 lít/mẻ
• Xe rùa chuyên dụng vận chuyển vữa
• Bộ bay thép Nhật Bản

An toàn lao động

Bảo hộ cá nhân:

• Giày bảo hộ đế chống trượt
• Kính chống bụi tiêu chuẩn ANSI
• Găng tay cao su dày 3mm

An toàn công trường:

• Rào chắn khu vực thi công
• Biển báo cảnh giới
• Hệ thống chiếu sáng đủ tiêu chuẩn

Kiểm tra cuối cùng trước khi đổ vữa

• Dùng thước dài 2m áp vào nhiều vị trí, khe hở ≤3mm

• Phun sương kiểm tra độ thấm nước đều

• Quét thử hồ dầu lên 1m² kiểm tra độ bám

• Đo nhiệt độ môi trường (15-35°C là phù hợp)

• Xác nhận của giám sát kỹ thuật

Lưu ý: Không được thi công khi nhiệt độ <5°C hoặc trời mưa. Tất cả các bước chuẩn bị phải được ghi chép vào biên bản nghiệm thu nền móng trước khi tiến hành cán nền.

Tỷ lệ trộn vữa cán nền tiêu chuẩn

Vữa cán nền là hỗn hợp gồm xi măng, cát, nước và phụ gia (nếu có), được trộn theo tỷ lệ nhất định để đảm bảo khả năng bám dính, chống thấm và chịu lực. Các tỷ lệ cấp phối tiêu chuẩn thường áp dụng:

• Vữa mác 200: 1 bao xi măng + 4 thùng cát + 6 lít nước
• Vữa mác 250: 1 bao xi măng + 3 thùng cát + 5 lít nước
• Vữa mác 300: 1 bao xi măng + 2 thùng cát + 4 lít nước

Nguyên vật liệu cần đảm bảo sạch, không lẫn tạp chất, cát phải được sàng kỹ, xi măng mới, không vón cục. Tỷ lệ nước cần được điều chỉnh theo điều kiện thời tiết để đảm bảo độ sệt vừa phải của hỗn hợp vữa.

Chiều dày lớp vữa cán nền bao nhiêu là đạt chuẩn?

Tiêu chuẩn độ dày theo loại công trình

Nhà dân dụng thông thường:

• Độ dày tiêu chuẩn: 20 – 30mm

• Tối thiểu: 15mm (chỉ áp dụng khi nền gốc cực kỳ phẳng)

• Tối đa: 40mm (cho nền có độ dốc đặc biệt)

Công trình công nghiệp:

• Khu vực đi lại: 30 – 50mm

• Khu vực xe nâng: 50 – 70mm

• Yêu cầu chịu tải trọng lớn: bổ sung lưới thép Φ6@200

Khu vực ẩm ướt:

• Nhà vệ sinh: 25 – 35mm (kết hợp độ dốc 2%)

• Ban công, sân thượng: 30 – 40mm

Công thức tính toán vật liệu cán nền

Định mức cho 1m² vữa cán nền dày 20mm

Hệ số điều chỉnh theo độ dày:

• Công thức: Lượng vật liệu = Định mức × (Độ dày thực tế/20)

Yếu tố ảnh hưởng độ dày

Độ lệch nền gốc:

• Nền lệch ≤ 10mm: cán lớp 20mm

• Nền lệch 10-30mm: cán lớp 30-40mm

• Nền lệch >30mm: xử lý bằng bê tông lót trước

Loại vật liệu hoàn thiện:

• Gạch ceramic (dày 8-10mm): lớp vữa 20-25mm

• Đá tự nhiên (dày 15-20mm): lớp vữa 25-30mm

• Sàn gỗ: lớp vữa 15-20mm + lớp đệm cách ẩm

Kiểm tra chất lượng độ dày

Phương pháp đo:

• Dùng thước đo sâu chuyên dụng

• Kiểm tra tại ít nhất 5 điểm/m²

• Sai số cho phép: ±2mm

Tiêu chuẩn nghiệm thu:

• Độ đồng đều: chênh lệch ≤3mm trên 2m

• Mật độ điểm đạt: ≥90% số điểm kiểm tra

• Góc tường phải đảm bảo đủ độ dày thiết kế

Xử lý độ dày lớp cán nền các trường hợp đặc biệt

Nền có hệ thống điện ngầm:

• Độ dày tối thiểu phủ ống: 15mm

• Bảo vệ ống bằng ống gen Φ20

• Đánh dấu vị trí ống trước khi cán

Khu vực tiếp giáp:

• Độ dày giảm dần về mép: tỷ lệ 1:10

• Khe co giãn: sâu 1/3 độ dày lớp vữa

• Xử lý chống nứt bằng sợi thủy tinh

Bảng tổng hợp độ dày theo mục đích sử dụng

Lưu ý quan trọng:

• Không cán lớp quá mỏng (<15mm) dễ gây nứt vỡ

• Lớp quá dày (>50mm) cần chia làm 2 đợt thi công

• Luôn kiểm tra độ dày khi vữa còn ướt để điều chỉnh kịp thời

Xem thêm: Báo giá các loại sơn ngoại thất chất lượng và bền màu nhất hiện nay

Quy trình thi công cán nền chuẩn kỹ thuật

Thi công cán nền xi măng yêu cầu tuân thủ đúng quy trình kỹ thuật nhằm đảm bảo chất lượng, độ bền và độ chính xác cao:

Chuẩn bị mặt bằng

• Dọn sạch toàn bộ mặt sàn bằng chổi sắt hoặc máy hút bụi công nghiệp, loại bỏ lớp xi măng cũ, dầu mỡ, cát bụi, gạch vỡ hoặc các dị vật ảnh hưởng đến độ bám dính.
• Kiểm tra độ ẩm nền. Nếu quá khô, cần tưới nước làm ẩm đều bề mặt sàn trước khoảng 2-4 giờ nhằm tránh hút nước ngược từ lớp vữa, gây khô nhanh và rạn nứt.
• Pha trộn hồ dầu xi măng loãng, dùng bàn chải quét đều lên toàn bộ bề mặt sàn đã tưới ẩm. Lớp hồ dầu đóng vai trò tạo liên kết kết cấu giữa nền cũ và lớp vữa cán nền mới, chống bong tróc hiệu quả.

Xác định cao độ và đánh dấu mốc

• Sử dụng thiết bị chuyên dụng như máy thủy bình hoặc nivô laser để xác định cao độ chuẩn theo thiết kế kiến trúc.
• Bố trí các điểm mốc cao độ trên tường và nền bằng cách đóng đinh thép hoặc ghim đánh dấu bằng sơn phản quang. Khoảng cách giữa các mốc không nên quá 1,5m nhằm dễ kiểm soát độ phẳng mặt sàn.
• Kẻ dây hoặc căng dây cước qua các điểm mốc làm chuẩn cho việc gạt phẳng vữa trong bước tiếp theo.

Thi công cán nền

• Trộn vữa cán nền theo đúng tỷ lệ cấp phối đã xác định. Nên sử dụng máy trộn để đảm bảo đồng đều, không trộn tay thủ công.
• Đổ vữa dàn đều ra mặt sàn, theo từng ô hoặc phân đoạn từ cao xuống thấp, bám sát đường dây mốc đã thiết lập.
• Dùng thước nhôm thẳng dài để gạt và cán phẳng lớp vữa theo chiều ngang hoặc dọc. Nếu thi công trên diện rộng, chia ô lưới sẽ giúp kiểm soát cao độ dễ dàng hơn.
• Với các mạch ngừng (do dừng thi công trong ngày), cần tưới hồ dầu vào trước khi thi công tiếp nối hôm sau để đảm bảo liên kết vữa không bị tách lớp.

Xoa mặt nền

• Sau khoảng 60-90 phút kể từ khi cán xong, tiến hành xoa mặt bằng bàn xoa gỗ hoặc xoa sắt.
• Tùy mục đích sử dụng mặt sàn, chọn phương pháp xoa nhám hoặc xoa mịn:
  • Xoa nhám: dành cho mặt nền chuẩn bị lát gạch ceramic, đá granite, đảm bảo độ bám dính tốt.
  • Xoa mịn: áp dụng cho nền chuẩn bị lát sàn vinyl, gỗ công nghiệp hoặc sàn hoàn thiện trực tiếp.
• Kiểm tra lại toàn bộ độ phẳng bằng thước dài 2m và nivô kiểm tra độ dốc theo thiết kế (nếu có).

Dưỡng ẩm sau thi công

• Duy trì độ ẩm cho mặt sàn bằng cách phủ lớp nilon hoặc tưới nước đều mỗi ngày từ 3 đến 5 ngày liên tục, đặc biệt quan trọng trong mùa hanh khô.
• Tránh đi lại trên bề mặt nền mới cán trong thời gian tối thiểu 48 giờ. Không đặt vật nặng hoặc thi công các hạng mục khác lên nền trong giai đoạn dưỡng.

Các phương pháp cán nền phổ biến

• Cán nền bằng thước nhôm: Áp dụng rộng rãi trong nhà dân dụng, chi phí thấp, thao tác thủ công, phù hợp diện tích nhỏ.
• Cán nền bằng thước cán răng cưa: Cho phép kiểm soát chính xác chiều dày lớp vữa và độ đồng đều cao, được ưa chuộng trong thi công nền nhà xưởng.
• Cán nền bằng thước laser: Sử dụng cho mặt sàn diện tích lớn như nhà kho, siêu thị, trung tâm thương mại. Thiết bị laser điều chỉnh tự động độ cao theo mặt phẳng, giúp đạt độ chính xác gần như tuyệt đối.
• Cán nền bằng máy đầm rung: Giúp nén chặt lớp vữa ngay khi cán, loại bỏ bọt khí và lỗ rỗng, tăng độ đặc chắc và cường độ chịu lực. Phương pháp này phù hợp công trình yêu cầu kỹ thuật cao và tuổi thọ lớn.

Tiêu chuẩn nghiệm thu và đánh giá

Sau khi hoàn tất, cần tiến hành nghiệm thu cán nền dựa trên các tiêu chí:

• Độ phẳng: Kiểm tra bằng thước nhôm 2m, khe hở không quá 2-3mm.

• Cao độ và độ dốc: Đảm bảo đúng thiết kế, đặc biệt ở các khu vực cần độ dốc thoát nước như nhà vệ sinh, sân thượng.

• Độ đặc chắc: Gõ nhẹ bề mặt, không có âm thanh rỗng, không xuất hiện nứt nẻ, rỗ bề mặt, hoặc bong tróc.

• Tính chống thấm: Kiểm tra bằng cách đo áp lực nước (tăng từ 0,5 atm đến 2 atm) trên lớp nền dày không quá 2cm.

Những lỗi thường gặp khi cán nền và cách khắc phục

Trong quá trình thi công, một số lỗi phổ biến có thể xảy ra nếu không tuân thủ kỹ thuật cán nền đúng:

• Sàn nhà bong tróc: Do không làm ẩm nền hoặc sử dụng hồ khô. Khắc phục bằng cách tưới nước trước khi cán và đảm bảo độ ẩm của vữa phù hợp.

• Bề mặt rỗ, nứt: Nguyên nhân từ cấp phối vữa không đúng hoặc cát chứa tạp chất. Cần sàng lọc cát kỹ và tuân thủ tỷ lệ trộn vữa cán nền (ví dụ: 1 bao xi măng 50kg + 3-4 phần cát + 5-6 phần nước).

• Nền không bằng phẳng: Do đánh mốc sai hoặc không điều chỉnh cao độ sàn cán. Sử dụng máy laser và kiểm tra thường xuyên để đảm bảo độ phẳng của lớp cán.

• Bề mặt sần sùi: Do cát chưa được sàng lọc kỹ. Cần sử dụng cát sạch và trộn đều để đạt bề mặt nền mịn.

Những lưu ý quan trọng khi cán nền lát gạch

Để đạt được lớp nền đẹp, cần lưu ý các điểm sau:

• Chia nhỏ diện tích: Với bề mặt rộng, chia thành các ô nhỏ để dễ kiểm soát độ cao của nền.

• Đánh mốc chính xác: Đặt các mốc cao độ ở các góc, cách nhau không quá 2,5m, để đảm bảo độ chính xác của cán nền.

• Đầm chặt vữa: Sử dụng bàn đập hoặc máy đầm để tăng khả năng bám dính của vữa vào nền.

• Thời gian làm mịn: Chờ 4-6 giờ sau khi cán để xoa mặt, đảm bảo bề mặt nền láng mịn.

• Kẻ chỉ phân chia: Sau khi cán, kẻ chỉ chia lớp láng thành các phần đều để tăng tính thẩm mỹ của nền nhà.

• Điều kiện thời tiết: Tránh thi công trong điều kiện quá nóng hoặc ẩm để đảm bảo chất lượng vữa cán nền.

• Thời gian khô: Chờ ít nhất 7 ngày để lớp nền khô hoàn toàn trước khi lát gạch.

Tiêu chí đánh giá chất lượng cán nền

Để đảm bảo cán nền đạt chuẩn, cần đánh giá dựa trên các tiêu chí:

• Tính bám dính của lớp vữa: Lớp vữa khô phải bám chắc vào nền và liên kết tốt với các vật liệu như gạch, khung thép. Kiểm tra bằng cách quan sát hoặc sử dụng dụng cụ đo độ kết dính.

• Khả năng chống thấm của nền: Đặc biệt quan trọng ở các khu vực ẩm ướt, kiểm tra bằng cách đo áp lực nước (tăng từ 0,5 atm đến 2 atm) trên lớp nền dày không quá 2cm.

• Cường độ chịu lực của nền: Lớp nền phải chịu được áp lực và tác động bên ngoài, đo bằng đơn vị daN/cm² hoặc kN/cm².

Cán nền là bước quan trọng quyết định chất lượng sàn nhà. Để đạt kết quả tốt, cần tuân thủ quy trình chuẩn, sử dụng vật liệu đảm bảo, và kiểm tra kỹ thuật nghiêm ngặt. Áp dụng đúng phương pháp sẽ giúp nền nhà bền chắc, phẳng mịn, sẵn sàng cho công đoạn lát gạch hoàn thiện.

Xem thêm: Tiêu chuẩn tưới nước bảo dưỡng bê tông sau khi đổ chuẩn nhất