Mái thái là loại mái phổ biến tại Việt Nam với nhiều ưu điểm như thẩm mỹ, thoát nước tốt, chịu lực tốt. Tuy nhiên, để lợp mái thái đúng chuẩn, bạn cần nắm rõ cách tính chiều cao mái thái và kết cấu mái thái phù hợp.
Tìm hiểu kết cấu mái thái và cách tính chiều cao mái thái
Kết cấu mái thái là gì?
Kết cấu mái thái là sự sắp xếp các lớp ngói xếp chồng lên nhau theo tỷ lệ nhất định, tạo ra độ dốc phù hợp với điều kiện khí hậu và nhu cầu sử dụng. Đây là kiểu thiết kế mái nhà đặc trưng, được hình thành từ sự kết hợp giữa nét kiến trúc truyền thống Việt Nam và những ảnh hưởng từ phong cách Thái Lan. Mái thái đang trở thành một trong những lựa chọn được ưa chuộng cho nhiều công trình xây dựng khác nhau tại Việt Nam.
Thiết kế mái thái không chỉ được ứng dụng cho các công trình nhà ở cấp thấp như nhà cấp 4 hay nhà vườn ở nông thôn mà còn được sử dụng rộng rãi trong các dự án biệt thự, nhà phố tại khu vực đô thị. Chính sự đa dạng và phong phú về hình thức, phong cách này đã khiến kết cấu mái thái trở nên vô cùng phổ biến trên khắp mọi miền đất nước.
Kết cấu mái thái gồm ngói, vì kèo, dầm,…
Khi tiến hành thi công một ngôi nhà có kết cấu mái thái, điều quan trọng nhất là phải tuân thủ đúng các yêu cầu kỹ thuật về độ dốc và kích thước của mái. Theo kinh nghiệm của các chuyên gia xây dựng:
Độ dốc tối thiểu của mái thái nên đạt 30 độ để thoát nước hiệu quả trong các trường hợp mưa lớn.
Bên cạnh đó, chiều dài tối đa của mái thái không nên vượt quá 10m nhằm đảm bảo tính ổn định và vững chãi của kết cấu.
Nếu mái có độ dốc từ 45 đến 60 độ thì không bị giới hạn về chiều dài, trong khi với độ dốc 45 độ thì chiều dài tối đa là 15m.
Trong thiết kế và xây dựng nhà ở, việc xác định chính xác chiều cao và độ dốc của mái là một trong những yếu tố quan trọng cần được chú trọng. Đối với mái thái, một kiểu mái đặc trưng và phổ biến của kiến trúc Việt Nam, tính toán này càng trở nên cần thiết để đạt được sự hài hòa trong tổng thể cũng như đảm bảo chức năng sử dụng của ngôi nhà.
Có ba phương pháp chính để xác định chiều cao mái thái.
Tính chiều cao mái ngói thái theo độ dốc mái i%
Phương pháp đầu tiên là tính chiều cao dựa trên tỷ lệ phần trăm độ dốc, được ký hiệu là i%.
Công thức:
i% = (H/L)*100% => H = (i% * L) / 100%
Trong công thức này, chiều cao mái (H) được tính bằng tỷ lệ i% nhân với khẩu độ mái (L).
Ví dụ, nếu i = 10% và L = 100m, thì chiều cao mái sẽ là H = 10%/100% x 100 = 10m. Phương pháp này khá đơn giản và dễ áp dụng, tuy nhiên cần lưu ý rằng giá trị i% phải nằm trong khoảng quy định cho từng loại vật liệu mái.
Tính chiều cao mái nhà thái theo độ dốc i
Cách tính chiều cao mái thái dựa trên hệ số độ dốc mái m
Phương pháp thứ hai dựa vào hệ số độ dốc mái thái, được ký hiệu là m.
Ta có công thức:
H = m x L
Trong đó, m là hệ số độ dốc mái, thường được biểu thị dưới dạng phần trăm. Chẳng hạn, với độ rộng mái L = 100m và độ dốc m = 58%, chiều cao mái sẽ là H = 58% x 100 = 58m. Phương pháp này thường được các kiến trúc sư sử dụng trong tính toán do tính chính xác cao hơn.
Cách tính độ cao mái thái theo hệ số mái
Hướng dẫn tính độ cao mái thái theo số đo mặt tiền
Chiều cao mái thái cũng có thể được xác định dựa trên chiều rộng mặt tiền (R) của ngôi nhà và độ dốc mái (tg), theo công thức:
H = (R/2) x tg/100
Ví dụ, với nhà mái thái có mặt tiền rộng 5m và độ dốc 70%, chiều cao mái sẽ là H = (5/2) x tg70/100 = 1,75m.
Các công thức và quy tắc nêu trên chỉ mang tính chất tham khảo, giúp gia chủ có cái nhìn tổng quát về cách tính toán chiều cao và độ dốc mái trong thiết kế nhà ở. Song, để đảm bảo tính chính xác tối đa cũng như sự phù hợp với điều kiện thực tế, việc tham khảo ý kiến của các chuyên gia trong lĩnh vực thiết kế và xây dựng là hoàn toàn cần thiết. Chỉ có như vậy, bản vẽ thiết kế mái thái mới thực sự đạt được sự cân đối tổng thể giữa tính thẩm mỹ và tính công năng, mang lại không gian sống lý tưởng cho mọi thành viên trong gia đình.
Cách tính chiều cao mái thái theo kích thước mặt tiền
Hướng dẫn cách lợp ngói thái đẹp, đúng kỹ thuật
Một yếu tố quan trọng khác trong quá trình thi công là kỹ thuật lợp ngói. Đây là công đoạn đòi hỏi sự tỉ mỉ, cẩn thận và kinh nghiệm của người thợ.
Theo nguyên tắc, việc lợp ngói phải được tiến hành từ dưới lên trên và từ phải sang trái.
Hàng ngói đầu tiên cần được thi công một cách hoàn hảo, chính xác để làm chuẩn cho các hàng ngói tiếp theo.
Ngoài ra, khoảng trống và khoảng cách giữa các ngói cần được điều chỉnh hợp lý, tránh tình trạng lợp quá sát hay quá thưa.
Lợp ngói phải được tiến hành từ dưới lên trên và từ phải sang trái
Bên cạnh đó, việc lựa chọn vật liệu ngói lợp nhà mái thái cũng ảnh hưởng đáng kể đến độ dốc của mái.
Với mái ngói thái phẳng, độ dốc tối đa chỉ nên là 40 độ và tối thiểu là 25 độ.
Đối với ngói thái cán sóng, độ dốc tối đa từ 30 – 35 độ, tối thiểu 17 độ.
Còn với các loại ngói màu, ngói xi măng hay ngói đất nung, độ dốc tối thiểu cần đạt từ 35 – 75 độ.
Chọn sai loại ngói hoặc bố trí không đúng độ dốc mái sẽ dẫn đến nhiều hệ lụy nghiêm trọng như thấm dột, rạn nứt hay thậm chí là sập đổ kết cấu. Do đó, cần cân nhắc kỹ lưỡng loại vật liệu phù hợp với kiểu dáng, kết cấu và vị trí xây dựng của ngôi nhà.
Độ dốc tối thiểu cần đạt từ 35 đến 75 độ đối với mái thái ngói màu cán sóng
Mái thái đua ra bao nhiêu là đẹp?
Một yếu tố cũng rất quan trọng trong thiết kế mái thái chính là độ đua ra của mái, tức khoảng cách mái nhô ra so với tường nhà.
Theo kinh nghiệm, độ đua ra của mái thái lý tưởng nhất nên nằm trong khoảng từ 1,2 – 1,5m để vừa đảm bảo khả năng che nắng, che mưa cho ngôi nhà, vừa tạo được khoảng không gian bên dưới có thể thiết kế thành ban công hoặc sảnh tiếp khách.
Lưu ý, độ đua ra cụ thể vẫn cần căn cứ vào nhiều yếu tố như chiều cao mái, loại ngói sử dụng hay chiều rộng mặt tiền để có thể tính toán chính xác.
Độ đua ra cụ thể của mái thái dựa vào nhiều yếu tố như chiều cao, loại ngói,…
Ưu điểm và nhược điểm của mái thái
Mặc dù quá trình thi công kết cấu mái thái đòi hỏi sự tỉ mỉ, công phu hơn so với các dạng mái khác, song lợi thế của nó là vô cùng lớn.
Khả năng chống nóng và thoát nước hiệu quả
Ưu điểm nổi bật đầu tiên chính là tính công năng, khả năng chống nóng và thoát nước hiệu quả. Nhờ độ dốc cao, nước mưa sẽ dễ dàng thoát ra ngoài mà không gây ứ đọng, từ đó hạn chế nguy cơ ẩm mốc, hư hỏng cho các bộ phận của ngôi nhà. Đồng thời, thiết kế này cũng giúp không gian bên trong luôn thoáng mát, tránh được nhiệt độ cao trong những ngày nắng nóng gay gắt.
Tính thẩm mỹ cao
Một lợi ích khác của kết cấu mái thái chính là tính thẩm mỹ cao. Sự kết hợp hài hòa giữa những đường nét mạnh mẽ, vuông vắn và các đường cong uốn lượn mềm mại đã tạo nên một tổng thể kiến trúc vô cùng ấn tượng và cuốn hút. Chính vẻ đẹp này đã khiến mái thái trở thành lựa chọn phổ biến ở cả khu vực nông thôn lẫn thành thị, phù hợp với nhiều phong cách thiết kế khác nhau từ hiện đại đến truyền thống.
Vẻ đẹp của mái thái phù hợp với nhiều mẫu nhà từ thành thị tới nông thôn
Mái thái có lợi theo phong thuỷ
Về mặt phong thủy, kết cấu mái thái cũng mang đến may mắn và tài lộc cho gia chủ. Theo quan niệm truyền thống, hình dáng nhọn và độ dốc cao của mái sẽ giúp tránh được sự tích tụ của các luồng khí hung, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho việc đón nhận nguồn năng lượng tốt lành. Điều này góp phần mang đến cuộc sống may mắn, bình an và hạnh phúc cho mọi thành viên trong gia đình.
Nhược điểm của mái thái
Tuy nhiên, bên cạnh những ưu điểm trên, kết cấu mái thái cũng tồn tại một số nhược điểm nhất định. Đầu tiên, quá trình thi công loại mái này thường mất nhiều thời gian hơn so với các dạng mái thông thường khác do đòi hỏi sự tỉ mỉ và cẩn trọng cao.
Thêm vào đó, chi phí xây dựng ngôi nhà có kết cấu mái thái cũng ở mức cao hơn. Nguyên nhân là do việc thi công loại mái này đòi hỏi nhiều công đoạn phức tạp hơn cũng như sử dụng nhiều nguyên vật liệu hơn so với mái dạng khác. Chính vì vậy, chi phí đầu tư ban đầu cho một căn nhà mái thái 2 tầng có thể tương đương với việc xây dựng một ngôi nhà 3 tầng thông thường.
Một thách thức lớn đối với kết cấu mái thái là sau một thời gian sử dụng, gia chủ cần phải thường xuyên kiểm tra và bảo trì, thậm chí phải thi công lại toàn bộ mái để đảm bảo tính ổn định và an toàn của công trình. Sự hao mòn của các lớp ngói, xâm thực của thời tiết khắc nghiệt hay các tác động bên ngoài khác đều có thể làm ảnh hưởng đến chất lượng và tuổi thọ của mái. Chính vì vậy, công tác bảo trì, sửa chữa định kỳ là điều cần thiết nhằm kéo dài tuổi thọ sử dụng cho ngôi nhà.
Quá trình thi công mái thái thường mất nhiều thời gian
Mặc dù vậy, với những ưu điểm nổi bật về mặt thẩm mỹ, công năng và phong thủy, kết cấu mái thái vẫn đang được rất nhiều gia chủ lựa chọn để xây dựng tổ ấm của mình. Miễn là tuân thủ đúng các nguyên tắc, quy chuẩn kỹ thuật trong thiết kế và thi công, cũng như chú trọng công tác bảo trì đúng cách, thì ngôi nhà mái thái sẽ mang đến không gian sống lý tưởng, thoải mái và đầy thu hút.
Do đó, trước khi quyết định lựa chọn kiểu kiến trúc này, các chủ đầu tư cần cân nhắc kỹ lưỡng về nhu cầu sử dụng, điều kiện khí hậu cũng như nguồn ngân sách đầu tư để có thể đưa ra quyết định phù hợp nhất. Song dù với bất kỳ hoàn cảnh nào, thì kết cấu mái thái vẫn luôn là một sự lựa chọn đầy tiềm năng, mang đến vẻ đẹp truyền thống nhưng không kém phần hiện đại và tinh tế cho ngôi nhà của mỗi gia đình Việt.
Bản vẽ kết cấu mái thái bê tông cốt thép chi tiết
Khi lên ý tưởng xây dựng một ngôi nhà mái thái, bản vẽ kết cấu mái là yếu tố không thể thiếu. Đây là tài liệu chuyên môn, chi tiết hóa mọi thông số kỹ thuật để đảm bảo tính thẩm mỹ, an toàn và bền vững cho công trình.
Bản vẽ kết cấu mái thái là gì? Đó là tập hợp các bản vẽ, sơ đồ mô tả đầy đủ về thiết kế, kích thước, phương án kết cấu chi tiết của mái nhà. Bản vẽ mái thái thể hiện rõ từng bộ phận cấu thành mái, đường giao nối giữa các cấu kiện, quy cách vật liệu lợp mái và các chi tiết lắp đặt.
Bản vẽ mặt bằng mái thái
Tầm quan trọng của bản vẽ kết cấu thể hiện ở vai trò then chốt trong việc thiết kế, thi công xây dựng. Đội ngũ kiến trúc sư, kỹ sư dựa vào bản vẽ để tính toán kỹ thuật, lựa chọn vật liệu phù hợp nhất. Nhà thầu thi công cũng căn cứ bản vẽ để triển khai từng công đoạn đúng quy cách. Bản vẽ là cơ sở để các bên liên quan đảm bảo sự đồng bộ, chất lượng công trình.
Nội dung chính của bản vẽ kết cấu mái thái bao gồm: kích thước, chiều cao, độ dốc của mái nhằm đáp ứng yêu cầu phong thủy, thoát nước; cấu trúc khung mái như xà ngang, xà dọc, mố móng; các chi tiết về cách bố trí, lắp ghép, liên kết giữa các cấu kiện. Bên cạnh đó, bản vẽ cũng quy định cụ thể vật liệu lợp mái như ngói, tole, kèo bê tông cùng hướng dẫn thi công từng hạng mục.
Bản vẽ kỹ thuật mái thái gồm vật liệu, kích thước,…
Quá trình thiết kế bản vẽ kết cấu mái thái trải qua nhiều công đoạn. Đầu tiên, các kỹ sư khảo sát hiện trạng công trình, ghi nhận đầy đủ yêu cầu của chủ đầu tư. Sau đó, họ sẽ tiến hành tính toán kỹ thuật, lựa chọn phương án thiết kế hiệu quả về chi phí và đáp ứng tiêu chuẩn xây dựng. Bước cuối là hoàn thiện bản vẽ chi tiết để chuyển giao cho đơn vị thi công.
Bản vẽ kết cấu mái thái chuẩn phải tuân thủ các quy chuẩn xây dựng, tiêu chuẩn thiết kế cho nhà ở về chiều cao tầng, khoảng cách với công trình lân cận. Đồng thời, việc lựa chọn vật liệu, quy cách thi công phải đáp ứng đúng tiêu chuẩn ngành, đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy.
Bản vẽ mái thái chi tiết đem lại nhiều lợi ích to lớn. Đây là cơ sở để các nhà thầu chính xác trong việc lập dự toán, đấu thầu, lên kế hoạch nhân lực, vật tư. Bản vẽ giúp đơn vị thi công triển khai từng công đoạn đúng quy trình, đúng tiến độ. Điều này đảm bảo công trình được hoàn thiện với chất lượng tối ưu và hiệu quả kinh tế cao nhất.
Phụ kiện lợp mái ngói thái hiện đại
Tổng hợp các mẫu mái thái đẹp
Xu thế hiện nay, các công trình mái thái đều sử dụng kết cấu khung kèo bằng thép mạ kẽm chịu lực tốt thay cho dàn gỗ truyền thống. Các viên ngói được chồng lên nhau, không bị dán chết cố định mà có thể dịch chuyển, co giãn theo sự thay đổi của thời tiết. Điều này giúp gia tăng tuổi thọ cho ngôi nhà, tránh được tình trạng nứt toác, bong tróc do co dãn nhiệt.
Mái thái hiện đại ngói màu (ngói xi măng không nung)
So với ngói đất truyền thống, ngói màu (hay còn gọi là ngói xi măng không nung) sở hữu màu sắc phong phú, đa dạng từ màu xanh rêu đến màu nâu đỏ tươi sáng, hoàn toàn đáp ứng được sở thích của nhiều gia chủ khác nhau.
Đặc biệt, việc không trải qua quá trình nung nhiệt giúp ngói tránh được tình trạng biến dạng, cong vênh ảnh hưởng đến mỹ quan công trình.
Sử dụng ngói màu kết hợp với các phụ kiện như cuối nóc, cuối rìa cũng giúp tăng thêm vẻ đẹp sang trọng, bề thế cho ngôi nhà. Hơn nữa, tổng thể các mảng màu của ngói càng đồng đều, tạo cảm giác hài hòa hơn so với ngói đất nung. Đây là lý do khiến ngói màu được đánh giá là lựa chọn phù hợp cho xu hướng thiết kế hiện đại, tân cổ điển khi xây dựng nhà mái thái.
Mái thái truyền thống ngói đất nung
Trong kiến trúc tân cổ điển hay hiện đại, nhiều gia đình lựa chọn ngói đất nung màu trung tính như màu nâu đất, màu gỗ để tạo nên vẻ ấm cúng nhưng không kém phần sang trọng cho ngôi nhà. Bên cạnh đó, kiểu mái thái lợp ngói đất nung hai tầng cũng rất được ưa chuộng nhờ sự đồ sộ, bề thế và đậm chất truyền thống của nó.
Ngói đất nung tráng men mang lại nhiều ưu điểm nổi bật như khả năng cách âm tốt, chống thấm nước hiệu quả và khó bị rêu mốc.
Mái thái truyền thống ngói đất nung
Với những công trình theo phong cách truyền thống như đình chùa, đền miếu, ngói đất nung màu đỏ tươi sáng là lựa chọn hàng đầu. Tuy nhiên, loại ngói này khá nặng nên đòi hỏi phải có khung kèo thép vững chắc để đỡ toàn bộ trọng lượng của mái.
Mái thái đục lỗ (ngói lồi lõm)
Tạo nên sự khác biệt bằng những lỗ hổng lồi lõm được thiết kế khá bài bản trên mái, mái thái lồi lõm đem lại trải nghiệm thú vị về mặt thẩm mỹ và công năng cho công trình.
Mái thái đục lỗ lồi lõm
Không gian bên trong căn nhà trở nên thoáng mát, thông thoáng nhờ ánh sáng tự nhiên chiếu rọi qua các lỗ hổng. Loại mái này phù hợp cho những công trình nhà cấp 4, biệt thự vườn với lối kiến trúc mở, gần gũi với thiên nhiên.
Mái thái kết hợp
Xu hướng kết hợp các kiểu mái khác nhau đang ngày càng phổ biến. Mái thái kết hợp là sự kết hợp giữa mái thái truyền thống với các dạng mái khác như mái bằng, mái dốc tạo nên phong cách thiết kế đa dạng, phá cách.
Mái thái kết hợp mái bằng
Việc kết hợp nhiều loại mái thái thường được sử dụng trong các công trình hiện đại như trụ sở, văn phòng làm việc giúp tăng tính thẩm mỹ và sự khác biệt.
Mái thái cong lượn sóng
Thiết kế độc đáo với những đường cong mềm mại, uốn lượn tạo cảm giác nhẹ nhàng, thanh thoát cho công trình. Mái thái lượn sóng sử dụng các vật liệu lợp mái có khả năng uốn dẻo như tôn nhựa, ngói nhựa để tạo ra các đường cong liền mạch.
Bạn có thể bắt gặp mái thái cong trong các biệt thự cao cấp, khu nghỉ dưỡng có không gian rộng thoáng đảm bảo tính thẩm mỹ và sự sang trọng.
Mái thái cong lượn sóng
Các loại mái thái trên đều thể hiện được nét đẹp truyền thống đan xen với những ứng dụng mới mẻ, sáng tạo của kiến trúc sư, đáp ứng đa dạng nhu cầu sử dụng và phù hợp với nhiều phong cách thiết kế khác nhau.
Bên cạnh việc nắm rõ kết cấu mái thái, biết cách tính chiều cao mái thái chính xác sẽ giúp công trình đạt được sự cân đối, hài hòa, đồng thời đảm bảo khả năng che mưa che nắng hiệu quả. Mỗi công thức tính chiều cao mái thái qua độ dốc mái, hệ số dốc mái hay mặt tiền đều có tính chất tham khảo tương đối chính xác. Để chắc chắn hơn cho mẫu nhà đẹp của mình, gia chủ nên hỏi ý kiến của kiến trúc sư hoặc kỹ sư chuyên nghiệp khi xây nhà mái thái.